مواضع گفتمانی و جهت گیری های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
نویسندگان
چکیده مقاله:
با تغییر دولتها در جمهوری اسلامی ایران مشاهده می‌شود که سیاست‌های خرد و کلان آنها در سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی با چرخش‌های مشخص و غیرقابل انکاری همراه است، در حالی که این دولتها در یک گفتمان کلان و فراگیر انقلاب و جمهوری اسلامی ایران قرار دارند. چنین چرخشی در رویکردها ایجاب می‌کند که به این مسئله پرداخته شود که دولتها بر کدام مبنا رفتار کرده و چه عواملی آنها را به سمت سیاست‌های متفاوت سوق می‌دهد. آیا پیش‌زمینه‌های فکری که برآمده از دیدگاه‌های هویتی و تاریخی است، نقشی در این تفاوت رویکردها دارد یا اینکه تنها بر اساس ملزومات جاری داخلی و بینالمللی چنین تفاوت‌هایی ایجاد می شود؟ در بررسی این مقاله که سال‌های 1376 تا 1394 را در برمی‌گیرد، عنوان می‌شود که دلایل اصلی تفاوت تصمیمات و رویکردها در حوزه سیاست خارجی بیش از هر چیز برآمده از دیدگاه‌های هویتی و مبانی فکری شکل‌گرفته در طول تاریخ گذشته است که در دولتها نمایان می‌شود. بنابراین این مسئله بسیار مهم است که یک دولت که بر محوریت رئیس جمهور شکل می‌گیرد، از کدام رگه‌های هویتی و تاریخی ایران تاثیر پذیرفته که به سیاست‌های جاری آن طی دوره‌ای که روی کار است، تبدیل می‌شود. با توجه به اینکه ایران از زمینه‌های فکری، هویتی و تمدنی گوناگونی شکل گرفته، تاثیر هر یک از این دوره ها (ایران باستان، دوره اسلامی-شیعی و مدرن - معاصر) بر دولتها می‌تواند سیاست‌های متفاوتی را شکل دهد. البته این تاثیرپذیری نسبی است و هیچ دولتی را نمی‌توان جستجو کرد که خالی از هر یک از مبانی فکری و هویتی این سه باشد. از این‌رو مسئله مهم این است که در کدام‌یک از دولتها، کدام زمینه‌های فکری و هویتی محوری است و ریشه عمیق‌تری دارد و رفتارهای سیاسی اصلی را تعیین می‌کند. بخش تئوری این مقاله گفتمان، انتخاب شده تا تفاوت رویکردی دولت‌های شکل‌گرفته از سال 1376 تا 1394 با چشم‌انداز مناسب‌تری ارائه و بر همان مبنا ریشه‌های هویتی متنی-حاشیه‌ای دولتها نیز نمایان شود. بر این مبنا سوال اصلی مقاله این است که «سیاست‌های هویتی دولتها چه نقش و تاثیری بر رویکردهای سیاست خارجی ایران بین سال‌های 1376 تا 1394 داشته اند؟» فرضیه نیز بر این مبنا است که «سیاست های هویتی دولت ها، متاثر از پیشینه و هویت تاریخی و گرایشات و مواضع گفتمانی متفاوت بین سال های 1376 تا 1394 باعث اتخاذ رویکردهای متفاوت در سیاست خارجی ایران شده اند.»
منابع مشابه
تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهمترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...
متن کاملبررسی رویکرد و جهت گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران های جهان عرب
ایران، از گذشته های دور ارتباطات و پیوندهای نزدیکی با جهان عرب داشته است. در دوره پهلوی دوم، روابط ایران و کشورهای محافظه کار عرب با محوریت غرب گسترش یافت و ایران و عربستان، در قالب سیاست دوستونی نیکسون، نقش مهمی در تأمین امنیت خلیج فارس ایفا کردند. با وقوع انقلاب اسلامی و تغییر مواضع جمهوری اسلامی ایران، این روابط تحول یافت و کشورهای محافظه کار عرب، نگران گسترش انقلاب اسلامی به کشورهای خود شدن...
متن کاملتحول یا تغییر گفتمانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ مقایسه سیاست خارجی دوران احمدی نژاد و روحانی
متن کامل
سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران
پرسش اصلی مقاله حاضر این است که دولت جدید ایالات متحده آمریکا چه سیاست و راهبردی در عرصه بینالمللی به طور عام و در قبال جمهوری اسلامی ایران به طور خاص در پیش خواهد گرفت؟ در پاسخ به این سوال، علاوه بر طرح چهارچوب مفهومی کوتاه، عوامل موثر در شکل‌گیری سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در دو سطح ملی و بینالمللی طرح، اصول و رویکرد آن تشریح و راهبرد آن با توجه به تناقض‌ها و موانع احتمالی توضیح داده شده ...
متن کاملتنوع گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و وجوه دیپلماسی نوین هستهای
سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بینالمللی دولتها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سوی منابع خارجی و داخلی تاکنون در چارچوب الگوهای سنتی تحلیل سیاست خارجی و یا بر مبنای مفروضههایی اثباتگرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصه مطالعات بینالمللی قرار داشته است؛ اما امروزه به جد میتوان مدعی شد که تحلیل واقعبینانهای از سیاست خا...
متن کاملنوواقعگرایی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
: این مقاله درصدد کاربست نظریه نوواقع‌گرایی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. هدف بررسی و نشان دادن امکان و چگونگی به‌کارگیری نوواقع‌گرایی به عنوان چارچوب مفهومی برای تبیین سیاست خارجی ایران می‌باشد. از این رو، سئوال اصلی آن است که آیا کاربست نظریه نوواقع‌گرایی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر است؟ به سخن دیگر آیا نظریه نوواقع‌گرایی از قدرت تبیین انگیزه‌ها، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 1
صفحات 125- 159
تاریخ انتشار 2017-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023